Kanał Raduni

Kanał w Pruszczu Gdańskim to sztuczny przekop rzeki Raduni. Początek swój ma we wspomnianej miejscowości, kończy się natomiast w Gdańsku, gdzie wpływa do rzeki Motławy. Kanał Raduni został wpisany na listę zabytków w 1981 roku, natomiast wybudowali go Krzyżacy w okresie od 1348 do 1356 roku. Pomysłodawcą budowy Kanału Raduni miał być wielki mistrz krzyżacki Winrich von Kniprode. Jednak do rzeczywistej budowy doszło już około 15 lat wcześniej, a biologicznym ojcem kanału był Jordan von Vehrem. Kanał w swym założeniu miał zaopatrywać w wodę pitną oraz napędzać młyn, toteż na początku zwał się Młynówką. 

Kanał Raduni Pruszcz Gdański

Wody kanału głównie miały transportować wodę pitną do Zamku Krzyżackiego, przy okazji zasilały miejscowe fosy. Kanał Raduni Pruszcz Gdański to w istocie zmyślny system uzdatniania wody i kanalizacji. Nad kanałem zbudowano dwa młyny, tartaki oraz kuźnie. Dzięki kanałowi powstały więc nowe miejsca pracy, które znacząco wpłynęły na rozwój miasta w tamtym czasie. Był to także punkt strategiczny, dlatego pilnie strzegła go basteja. Sklepiony kanał powstał w wyniku budowy nowych fortyfikacji na przełomie szesnastego i siedemnastego wieku. Zbudowano również przepust, aby uniknąć problemu zbyt wysokiego poziomu wody. Akwedukt jednak został zburzony w połowie siedemnastego wieku, przepust przetrwał do schyłku dziewiętnastego wieku.

Przebieg i przebudowa

Kanał rozpoczyna się niedaleko wsi Juszkowo, następnie przebiega przez Pruszcz Gdański, aż do Motławy. Jest prawdziwą ozdobą starożytnej części Gdańska. W 2011 roku rozpoczęto prace mające na celu modernizację oraz przebudowę kanału, prace zakończono w 2014 roku. Wzdłuż kanału przebiegają malownicze alejki oraz trasy rowerowe, chętnie uczęszczane przez mieszkańców oraz turystów. Kanał również obrasta bujna roślinność, co dodaje mu sielankowego wyglądu. Miejsce idealne na spacery, zwłaszcza że trasa  jest długa. Na wysokości Dworu Ferberów jest położona kładka dla spacerowiczów, umożliwiająca swobodne przejście na drugą stronę kanału. Kanał przechodzi przez historyczne miejsca i osiedla, co czyni go ciekawą trasą historyczno-edukacyjną. Jadąc rowerem wzdłuż kanału, przejedziemy przez Pruszcz Gdański, Świętego Wojciecha (częśc gdańska), osiedle Ostróżek, dzielnicę Lipice, Orunię, Ptaszniki, Oruńskie Przedmieście, Stare Szkoły, Zaroślak, Główne Miasto. Następnie Stare Miasto, Osiek aż do części Gdańska zwanej Zamczyskiem. 

Ciekawostki o Kanale Raduni

• woda zastępowała elektryczność, napędzała młyny i inne mechanizmy
• kanał pełnił nie tylko rolę zasilającą, ale również oczyszczającą, pozbywał się odpadów z młyna, tartaków, czy kuźni
• inwestycja została sfinansowana całkowicie przez Zakon Krzyżacki 
• pierwotnie kanał miał wiele odnóg
• Wielki Młyn, który powstał obok kanału, to największa taka budowla w Europie
• Przy Poczcie stojącej obok Kanału Raduni, toczyły się pierwsze walki podczas II Wojny Światowej
• Niegdyś wokół kanału stało wiele ówczesnych ośrodków przemysłowych
• Dopiero w siedemnastym wieku zmieniono ostatni odcinek i dopiero od tego czasu, kanał wpływa do rzeki Motławy