Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego

Pruszcz Gdański skrywa prawdziwą perłę architektury sakralnej – gotycki kościół Podwyższenia Krzyża Świętego. Ta majestatyczna świątynia, położona malowniczo nad Kanałem Raduni i otoczona wiekowym drzewostanem, stanowi nie tylko centrum duchowe miasta, ale również jest świadkiem ponad 650 lat burzliwej historii regionu.

Historia świątyni

Pierwsza murowana świątynia powstała w tym miejscu przed rokiem 1367 jako kościół rzymskokatolicki. Budowla przetrwała dramatyczne wydarzenia – została spalona przez husytów w 1433 roku, następnie przez Krzyżaków w 1460 roku, a także ucierpiała podczas walk Stefana Batorego z Gdańskiem w 1577 roku. W okresie reformacji, około 1585 roku, kościół przeszedł w ręce ewangelików i pozostawał pod ich opieką aż do 1945 roku, kiedy to powrócił do katolików.

Architektura i wystrój

Świątynia prezentuje klasyczny przykład gotyku pomorskiego. Jest to budowla trójnawowa z charakterystycznym gwiaździstym sklepieniem nad nawami i sklepieniem krzyżowym nad prezbiterium. Prezbiterium, pochodzące z końca XIV wieku, wsparte jest na bogato rzeźbionych konsolach, które należą do najpiękniejszych detali architektonicznych na Pomorzu.

Wyposażenie wnętrza

Wnętrze kościoła zachwyca bogatym, drewnianym wystrojem z pięknymi polichromiami. Szczególną uwagę przykuwa renesansowa ambona z 1578 roku oraz barokowy prospekt organowy. Do 1945 roku świątynia szczyciła się posiadaniem cennego Ołtarza Ukrzyżowania autorstwa Colijna de Cotera z Brukseli, który obecnie znajduje się w Muzeum Narodowym w Warszawie.

Otoczenie świątyni

Przed głównym wejściem znajduje się unikalna brama cmentarna z 1648 roku, ozdobiona kamiennym detalem przedstawiającym czaszkę z piszczelami. Jest to ostatni zachowany element dawnego ogrodzenia kościelnego. Na terenie przykościelnym można podziwiać neogotycką kaplicę przedpogrzebową z XIX wieku oraz starodrzew, który dodaje miejscu niezwykłego uroku.

Informacje praktyczne: – Msze święte w niedziele: 7:00, 8:00, 9:30, 11:00, 12:30, 18:00 – Msze w dni powszednie: 7:00, 7:30, 18:00 – Zwiedzanie kościoła możliwe poza godzinami nabożeństw – Wstęp bezpłatny – Dojazd: przystanek autobusowy „Pruszcz Gdański Kościół” znajduje się 200 metrów od świątyni

Podsumowanie

Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego to nie tylko zabytek architektury sakralnej, ale również żywe świadectwo historii Pruszcza Gdańskiego. Jego mury pamiętają czasy średniowiecznych konfliktów, okres reformacji i dramatyczne wydarzenia II wojny światowej. Dziś, po starannej renowacji, świątynia nadal pełni swoją pierwotną funkcję, będąc jednocześnie jednym z najcenniejszych zabytków architektury gotyckiej na Pomorzu.